ฝันร้ายของวงการศึกษา

วันนี้มีโอกาสได้สนทนากับผู้ใหญ่ท่านหนึ่งที่กำลังจะเกษียณอายุราชการท่านหนึ่งด้วยเรื่องสัพเพเหระ ช่วงหนึ่งมีการพูดถึงความตกต่ำของการศึกษาไทย ที่มักมีข่าวคราวในด้านลบมากมาย เช่น

- ทางด้านการประเมินมาตรฐานโรงเรียน ของ สมศ. ที่ระบุว่ามีโรงเรียน ICU อยู่ทั่วประเทศนับพันนับหมื่นโรงเรียน
- ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ตกต่ำมาก ดูได้จากการประเมินของสำนักทดสอบฯ
- ด้านคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนที่ตกต่ำจนพูดไม่ออก ดูได้จากข่าวคราวการทะเลาะวิวาทของนักเรียนที่โหดเหี้ยมขึ้นทุกที ข่าวคราวที่ครูถูกนักเรียนใช้ไม้ตีที่ก้านคอ ฯลฯ
- ด้านคุณธรรมจริยธรรมของครูที่นับวันจะแย่ลง ดูได้จากข่าวการกระทำมิดีมิร้ายกับเด็ก ข่าวคราวการแก่งแย่งตำแหน่ง ให้ร้ายป้ายสี กันตามเว็บบอร์ด

ก็เลยได้คิดว่า ทั้งหลายทั้งปวงอาจจะไม่ถึงกับทำให้วงการศึกษาไทยล้มละลาย แต่ก็ต้องยอมรับกันว่าวงการศึกษาไทยเสื่อมถอยลงไปอย่างเห็นได้ชัด เสื่อมถอยยิ่งกว่ายุคใด ๆ ที่เคยมีมา เราเคยหวังว่าการปฏิรูปการศึกษาจะทำให้ทุกอย่างดีขึ้น การปรับโครงสร้างการบริหารงานเป็นเขตพื้นที่การศึกษาจะทำให้การศึกษาดีขึ้น แต่เท่าที่ผ่านมาถือได้ว่าเป็น ฝันร้ายของวงการศึกษา

ถ้าจะเปรียบโครงสร้างทางการศึกษาของไทย กับ สิ่งก่อสร้างเช่นคอนโดมิเนียม โรงเรียนก็เปรียบเสมือน ห้องพัก คุณครูและนักเรียนก็เปรียบเสมือนผู้อยู่อาศัยในห้องพัก สำนักงานเขตพื้นที่ฯ ก็เปรียบเสมือนผู้ดูแลห้องพัก

ขณะนี้คอนโดมิเนียมที่กล่าวถึงกำลังทรุดตัวลงอย่างรวดเร็ว เราจะโทษว่าการทรุดตัวของคอนโดนั้นเกิดจากผู้อยู่อาศัยไม่ขยันขันแข็ง ไม่ช่วยกันดูแลรักษาคอนโด กระนั้นหรือ ทำไมเราไปเคี่ยวเข็ญให้ผู้อยู่อาศัยทำงานให้หนักขึ้น เผื่อว่าการทรุดตัวของคอนโด จะหยุดและดีดตัวขึ้นสู่ภาวะปกติ

ทำไม ทำไม และทำไม เราไม่หันไปดูว่า วิศวกร ที่ออกแบบโครงสร้างคอนโดนั้น ได้ออกแบบถูกต้องหรือไม่ มีการคำนวณ หรือคาดคะเน ผิด ๆ หรือไม่ ผู้ออกแบบมีความรู้ความสามารถในการออกแบบจริงหรือไม่ ความผิดพลาดเกิดจากความไม่เดียงสา หรือเพราะคิดว่าข้าแน่ ไม่ยอมฟังใครของผู้ออกแบบหรือไม่

การที่คอนโดทรุดตัวลงนั้นย่อมเกิดได้จากเหตุเดียวคือโครงสร้างมีปัญหา ซึ่งน่าจะยอมรับว่าเราเดินมาผิดทาง หาทางปรับโครงสร้างใหม่ก่อนที่จะเสียหายไปมากกว่านี้ หรือเราจะแก้ปัญหาโดยการเอาขอนไม้มารองรับเพื่อป้องกันไม่ให้มันทรุดลงเท่านั้นหรือ

ได้ข่าวว่าจะมีการแก้ปัญหาแบบเอาขอนไม้ไปรองรับคอนโดที่ทรุด โดยการสั่งการให้บุคลากรที่สังกัดเขตพื้นที่ 1 ของบางจังหวัด รับผิดชอบดูแลโรงเรียนให้กว้างขวางขึ้นโดยให้รับผิดชอบในเขตตรวจราชการด้วยโดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านวิชาการ

ครับ......เมื่อก่อนนี้โครงสร้างเค้าดีอยู่แล้วมีองค์กรที่รับผิดชอบระดับเขตการศึกษา ระดับจังหวัด ระดับอำเภอ ก็ไปยุบเค้าซะหมด เดือดร้อนกันถ้วนหน้า พอมาตอนนี้ก็จะสั่งให้ไปรับผิดชอบในรูแบบเดิม .....ก็เลยอยากถามว่า แล้วไปยุบเค้าทำไมให้วุ่นวาย ให้เดือนร้อน

ข้อผิดพลาดนี้ ถามว่า "ใครเป็นผู้รับผิดชอบ" หรือจะบอกว่า ไม่ต้องรับผิดชอบ เพราะการศึกษาไทย กำลังไปได้ดีอยู่แล้ว ก็ตามใจ ไม่ว่ากัน